Wij handhaven het recht onzer vaderen
De Metworstrennen is een eeuwenoude paardenrace die ieder jaar op carnavalsmaandag in Boxmeer wordt gehouden. Sommigen menen zelfs dat de traditie nog zou voortkomen uit een oud-Germaans vruchtbaarheidsritueel. In vroegere tijden werden door jonge vrijgezelle ruiters door middel van het rijden door de velden van de Goden gepoogd de vruchtbaarheid voor het komende jaar te verkrijgen. Deze vruchtbaarheidsritten werden gehouden in het begin van de vastentijd (Carnaval). Daardoor kreeg de Metworst later affiniteit met de Carnaval.
Het oudst bekende reglement dateert uit 1740, dit wordt dan ook als het oprichtingsjaar van de Vereniging ‘De Metworst’ gezien. Het doel van de Vereniging staat al meteen duidelijk in het eerste artikel van dit reglement omschreven:
“Het doel der Vereeniging is, om een aloud gebruik - dat ingesteld werd door eene liefdadige dame, en dat beslaat in het wedrennen om eene metworst, de jaarlijksche belooning van eene edelmoedige daad, door Boxmeersche jongeren aan bovenbedoelde dame bewezen - in onze gemeente te handhaven en in eere te houden.”
Volgens de overlevering was er in de 15e eeuw een ‘Freule Aleida’ die tijdens haar wekelijkse rijtoer met haar koets van de weg raakte. Boxmeerse ‘vruchtbaarheidsruiters’ schoten haar met hun paarden te hulp en hielpen haar weer op weg. Als dank voor hun hulp belastte de freule één van haar hoeves in Vortum-Mullem (de ‘Belaste Hoeve’) met een jaarlijkse erfbelasting: een zeven ellen lange metworst, een wegge en een brood, twee vaten bier en een halve varkenskop. Vanaf dat moment zou er elk jaar een paardenrace gehouden worden om te bepalen wie deze erfbelasting namens de Vereniging in ontvangst mag nemen. Niet voor niets is het credo van de Vereniging:
‘Wij handhaven het recht onzer vaderen.’
Niet iedereen kan zomaar deelnemen aan de Metworstrennen. Deelname is alleen mogelijk voor ‘Boxmeerse jonggezellen’, die bovendien lid zijn van de 'Instelling der Tijdelijck Jonggesellen van Boxmeer'. Onder ‘jonggezel’ wordt verstaan: ongehuwde jongens, vanaf hun geboorte woonachtig in het kerkdorp Boxmeer. De winnaar van deze afvalrace wordt voor één jaar de 'Koning van de Metworst'. Dit is de hoogste eer die in Boxmeer te behalen valt. Zeer speciaal is het wanneer de Koning van de Metworst drie jaar achter elkaar wint, want dan mag deze persoon zich 'Keizer van de Metworst' noemen. Maar sinds het jaar 1900 is dit nog geen één ruiter gelukt.
Klik hier voor meer achtergrond in een aantal video's!
Klik hier voor onze beeldbank met duizenden foto's en honderden krantenartikelen en documenten!
De traditie van de Metworstrennen in Boxmeer is sinds maart 2015 in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland opgenomen.
